Theo Công ty TNHH Tư Vấn Thanh Xuân (Địa chỉ: Thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh) thì nói chuyện chuyên đề là là hình thức tư vấn, trò chuyện giữa chuyên gia với một tập thể, một cộng đồng nhất định.

Theo Thông tư 26/2018/TT-BTC quy định quản lý và sử dụng kinh phí sự nghiệp thực hiện chương trình mục tiêu Y tế - Dân số giai đoạn 2016-2020 có hướng dẫn: “Chi tổ chức tư vấn, nói chuyện chuyên đề hướng dẫn bệnh nhân và người nhà bệnh nhân phòng, điều trị, chăm sóc và hỗ trợ tâm lý cho người bệnh; hỗ trợ tổ chức các hoạt động sinh hoạt câu lạc bộ thực hiện tư vấn về nội dung chương trình”. Như vậy tư vấn, nói chuyện chuyên đề (gọi chung là nói chuyện chuyên đề) vẫn là một hình thức truyền thông giáo dục sức khỏe; song đối tượng được xác định cụ thể là bệnh nhân và người nhà bệnh nhân hoặc các thành viên câu lạc bộ của bệnh nhân (như câu lạc bộ bệnh nhân đái tháo đường, tăng huyết áp, người nhiễm HIV.v.v...); nội dung nói chuyện là phòng, điều trị, chăm sóc và hỗ trợ tâm lý cho người bệnh.  

Vây làm thế nào để tổ chức các cuộc nói chuyện chuyên đề để phòng ngừa và kiểm soát các bệnh được hiệu quả??? Tùy theo từng chương trình y tế, chúng ta phải làm tốt các công việc sau đây: Lựa chọn tên chuyên đề, xác định đối tượng nói chuyện để lập kế hoạch nói chuyện chuyên đề; soạn thảo bài giảng nói chuyện chuyên đề, tổ chức nói chuyện chuyên đề và báo cáo kết quả khi hoàn thành buổi nói chuyện chuyên đề. Cụ thể là:

1.     Về tên, nội dung, đối tượng dự nghe nói chuyện chuyên đề

Bảng 01. Tên, nội dung, đối tượng dự nghe một số chủ đề nói chuyện chuyên đề

2.    Các điểm khác nhau giữa truyền thông giáo dục sức khỏe và nói chuyện chuyên đề

Bảng 02. So sánh sự khác nhau giữa truyền thông giáo dục sức khỏe và nói chuyện chuyên đề

3.  Các yêu cầu về lập kế hoạch nói chuyện chuyên đề

Tên kế hoạch nói chuyện chuyên đề: Nêu rõ tên của kế hoạch, ví dụ về tên của một kế hoạch nói chuyện chuyên đề: “Kế hoạch nói chuyện chuyên đề phòng chống bệnh THA”. Như vậy chỉ nêu tên kế hoạch thôi đã hiểu thông tin về nội dung, đối tượng dự nghe rồi.

Phần mục đích: Nêu rõ mục đích của  đợt nói chuyện chuyên đề để làm gì???

Nội dung: Nêu rõ các nội dung chính cần trình bày trong buổi nói chuyện chuyên đề là gì như tại bảng 01. Nội dung chi tiết bài nói chuyện phải được lãnh đạo đơn vị phê duyệt.

Đối tượng dự nghe nói chuyện chuyên đề: Là các đối tượng như ví dụ tại bảng 01 là bệnh nhân và người nhà bệnh nhân theo Thông tư 26/2018/TT-BTC. Tuy nhiên đối tượng là bệnh nhân và người nhà bệnh nhân thì chúng ta chỉ cung cấp thông tin và giải đápcác câu hỏi của một số bệnh nhân/người nhà đã mắc bệnh. Như vậy ý nghĩa phòng bệnh chưa cao, chưa phổ cập được nhiều người đang có nguy cơ mắc bệnh. Vậy chúng ta có thể mở rộng thêm các đối tượng dự nghe nói chuyện chuyên đề ra các đối tượng có nguy cơ mắc bệnh. Ví dụ:

-  Đối tượng có nguy cơ mắc bệnh xơ gan và ung thư gan là: bệnh nhân/người nhà bệnh nhân nghiện rượu, bệnh nhân nhiễm vi rút VGB, VGC mãn tính, nghiện chích ma túy.v.v…

-  Đối tượng có nguy cơ mắc bệnh THA là: Người thừa cân, béo phì, gia đình có bố mẹ bị THA, tuổi trên 50.v.v..

Tổ chức thực hiện: Phân công nhiệm vụ cụ thể cho đơn vị cử tuyên truyền viên về soạn thảo bài giảng và tổ chức nói chuyện, báo cáo kết quả sau khi hoàn thành buổi nóichuyện chuyên đề, thanh quyết toán theo dự toán và thực tế thực hiện. Phân công nhiệm vụ cụ thể cho đơn vị phối hợp mời đúng đối tượng, chuẩn bị hội trường, khai mạc, kết thúc buổi nói chuyện.v.v…

4.  Đánh giá kết quả tác động của buổi nói chuyện chuyên

 Đánh giá kết quả tác động của buổi nói chuyện chuyên đề thường phải sau từ 1-3 tháng tùy từng bệnh/nguy cơ bệnh, nội dung đánh giá gồm các chỉ số:

-   Số bệnh nhân tuân thủ điều trị theo hướng dẫn của bác sỹ.

-   Số bệnh nhân tuân thủ đi khám bệnh định kỳ.

-   Số bệnh nhân tuân thủ áp dụng các biện pháp phòng chống lây truyền bệnh cho người thân và cộng đồng.

-   Số người nguy cơ cao mắc bệnh tuân thủ tốt chế độ phòng khỏi mắc bệnh.

-   Số người nguy cơ cao nghi ngờ mắc bệnh đến khám bệnh, xét nghiệm chẩn đoán bệnh.

BS. Nguyễn Thái Hồng

PGĐ Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Kạn