Sau mưa lũ, tại những vùng bị lũ lụt nước ngập tràn, cuốn theo mọi thứ gây ô nhiễm có trên mặt đất như: chất thải từ cống rãnh, nhà tiêu, xác súc vật, chuồng gia súc, gia cầm, côn trùng, cây cối...dẫn đến môi trường và nguồn nước bị ô nhiễm nặng nề, đồng thời tại các khu vực bị ngập nước, các nguồn nước, công trình cấp thoát nước bị phá hủy, vì vậy tình trạng thiếu nước ăn uống sinh hoạt càng trở nên trầm trọng gây ảnh hưởng đến sức khoẻ con người và tiềm ẩn nguy cơ bệnh dịch, ngộ độc thực phẩm xảy ra.

Với tình trạng ô nhiễm môi trường nước nghiêm trọng như hiện nay, để bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình thì ngay khi nước rút, cần thực hiện các biện pháp xử lý môi trường song song với việc xử lý nước.

Mặc dù giếng khơi đã được dùng ni lon và nắp bịt miệng giếng nhưng nước trong giếng vẫn bị ô nhiễm rất nặng vì nắp và ni lon chỉ ngăn được rác, cặn vào giếng chứ không ngăn được nước bẩn vào giếng. Vì vậy cần phải tiến hành xử lý ngay theo 3 bước sau:

ØBước 1.Thau rửa giếng nước

Đầu tiên tháo bỏ nắp hoặc lớp ni lon bịt miệng giếng. sau đó khơi thông tất cả các vũng nước đọng xung quanh khu vực giếng. Dùng nước giếng dội lên thành cho trôi hết đất, cát và rác bám trên thành giếng và sàn giếng.

Đối với giếng bị ngập lụt và đục (cần phải thau vét giếng ngay).

Trước tiên múc nước hoặc dùng máy bơm (nếu có thể) để hút cạn nước và vét hết bùn đọng. (nếu không thể thau vét được thì nên chọn một giếng khác để xử lý dùng chung). Trường hợp tất cả các giếng trong khu vực đều không thể thau vét được thì ở mỗi cụm dân cư nên chọn một vài giếng ít bị ô nhiễm xử lý trước để lấy nước dùng ngay. Cách xử lý tạm thời như sau: múc vài chục lít lên bể chứa để đánh phèn và khử khuẩn. Khi dùng hết lại làm tiếp mẻ khác. Chờ vài ngày sau mức giếng xuống thấp thì tiến hành thau rửa.

Đối với giếng bị ngập nhưng nước lụt không tràn vào giếng và nước giếng vẫn trong: vẫn phải khử khuẩn trước khi sử dụng. Nếu điều kiện cho phép thì múc cạn và thau rửa, nếu không thì có thể tiến hành khử khuẩn ngay nước trong giếng để sử dụng. Một vài tuần sau thì tiến hành thau rửa giếng.

ØBước 2. Làm trong nước giếng bằng phèn chua

Dùng phèn chua (loại thường dùng là phèn nhôm) với liều lượng 50g/1m³ nước (nếu nước đục nhiều có thể cho lượng phèn tối đa tới 100g/1m³ nước). Hoà tan hết lượng phèn cần thiết vào một gầu nước, tưới đều lên thành giếng nước, thả gầu chìm sâu xuống nước rồi kéo mạnh lên khoảng 10 lần, để 30 phút đến 1 giờ cho cặn lắng hết thì tiến hành khử khuẩn.

Trường hợp không có phèn chua thì làm bể lọc cát tạm thời: dùng thùng, xô hay vại thể tích 20 -30 lít, đục một lỗ đường kính 1cm trên thành cách đáy thùng 5cm. Cho 1 ít đá hoặc gạch vỡ lót ở đáy, đặt một mảnh bao tải gai lên trên rồi đổ cát dày khoảng 25 -30 cm. Đổ nước giếng vào cho đến khi nước chảy ra trong thì lấy để khử khuẩn.

Ø Bước 3: Khử khuẩn giếng nước bằng các chế phẩm khử khuẩn nước sinh hoạt đã được Bộ Y tế cấp giấy chứng nhận đăng ký lưu hành còn hiệu lực.

Trước tiên phải tính lượng hóa chất khử khuẩn cần thiết cho giếng nước trên cơ sở nồng độ cần thiết của hóa chất khử khuẩn là 10g/1m³ nước. Thường sử dụng Cloramin B (Clo) để khử khuẩn. Liều lượng theo sự hướng dẫn của cán bộ y tế. Múc một gầu nước, hoà lượng hoá chất (đã tính toán) vào nước (lưu ý phải khuấy cho tan hết). Tưới đều gầu nước này vào thành giếng. Thả gầu cho chìm sâu đến nửa cột nước rồi kéo lên kéo xuống khoảng 10 lần. Nếu không ngửi thấy mùi Clo trong nước thì cho thêm khoảng 1/3 thìa canh bột Clo vào giếng và khuấy đều, cho thêm đến khi nào nước giếng có mùi Clo thì thôi. Dùng nước giếng này dội lên thành giếng để khử khuẩn, sau đó để khoảng 30 phút là có thể sử dụng được.

Sau khi khử khuẩn ngửi thấy mùi Clo thì việc khử khuẩn mới có tác dụng; nước giếng đã khử khuẩn bằng Clo vẫn phải đun sôi mới được uống; nếu không có hóa chất khử khuẩn thì chỉ ăn uống nước đã đun sôi 10 phút trở lên và không ăn các loại rau sống rửa bằng nước chưa khử khuẩn

Đối với giếng khoan: bơm hết nước đục và bơm tiếp 15 phút nữa để bỏ nước đi, sau đó là có thể sử dụng được (cần chú ý làm vệ sinh bơm và sàn giếng).

CẦN  SỬ DỤNG NGUỒN NƯỚC ĐÃ ĐƯỢC XỬ LÝ ĐỂ ĂN UỐNG VÀ  SINH HOẠT

                                                               Võ Mai CDC Bắc Kạn