Vi chất dinh dưỡng là những dưỡng chất mà cơ thể chỉ cần một lượng nhỏ nhưng có vai trò rất quan trọng, khi thiếu sẽ ảnh hưởng lớn đến cơ thể, nhất là trẻ nhỏ. Nhiều bà mẹ, người chăm sóc trẻ do chưa hiểu rõ vai trò, nhu cầu của vi chất dinh dưỡng nên bổ sung không đúng, thiếu hay thừa các chất này đều ảnh hưởng không tốt tới sự phát triển của trẻ.

 Bữa ăn của trẻ cần đảm bảo đầy đủ các vi chất dinh dưỡng. Ảnh: Ngọc Tú

Vi chất dinh dưỡng gồm nhóm vitamin như A,B,C,D,E… và các nhóm nguyên tố khoáng như canxi, photpho, sắt, kẽm, iot, selen, đồng… Chất béo, gồm dầu, mỡ thuộc nhóm chất dinh dưỡng chính và có nhiều vai trò cần thiết cho cơ thể. Là dung môi tốt để hòa tan các vitamin A, D, E,K là những vitamin có nhiều chức năng quan trọng trong cơ thể. Cơ thể muốn hấp thu và sử dụng tốt các vitamin này phải cần có dầu mỡ.

 Những dưỡng chất này có nhiều trong các thức ăn có nguồn gốc động vật, thực vật như thịt, cá, trứng, sữa, rau, củ, quả, mỡ động vật, dầu thực vật, tinh bột… VitaminA có nhiều trong các thực phẩm như thịt, gan, cá, trứng gà, sữa, bơ, kem, củ quả có màu vàng như cà chua, cà rốt, dưa hấu, đu đủ, gấc… Các loại rau màu thẫm như muống, dền, mùng tơi, ngót, cải… Thực phẩm giàu vitaminD có trong dầu gan cá, bột ngũ cốc, sữa… Nguồn vitamin B1 có trong các hạt họ đậu. Vitamin B2 có nhiều trong thực phẩm nguồn gốc động vật, sữa, các loại rau…Thực phẩm có chứa sắt như đỗ, đậu nành, các loại rau có lá, bột ngũ cốc, thực phẩm có nguồn gốc động vật như thịt bò, trứng, gan, ngao, sò, ốc, hến…Thực phẩm giàu kẽm như thủy, hải sản, gan động vật, lòng đỏ trứng gà, thịt nạc, thực phẩm họ đậu. Ngoài ra, bổ sung thuốc ở dạng đơn chất như vitamin A,sắt hoặc dưới dạng hợp chất như vitamin tổng hợp. Một số thực phẩm có bổ sung vi chất dinh dưỡng như sữa, nước mắm, muối, bột canh…

Theo các chuyên gia về dinh dưỡng thì nguyên nhân thiếu vi chất dinh dưỡng thường là do nhu cầu của cơ thể tăng không đáp ứng kịp. Hoặc có thể do mắc các bệnh lý nhiễm trùng như sốt, tiêu chảy, viêm họng… Hay do khẩu phần ăn thiếu vi chất dinh dưỡng.

Để bổ sung vi chất dinh dưỡng cho trẻ, cha mẹ, người chăm sóc trẻ cần hiểu tầm quan trọng, nhu cầu của vi chất dinh dưỡng đối với cơ thể của trẻ. Trong đó, giai đoạn trong bào thai và 24 tháng đầu đời là có vai trò đặc biệt quan trọng. Nên bổ sung hợp lý và an toàn nhất là thông qua bữa ăn của trẻ. Bữa ăn cần đảm bảo đủ 4 nhóm chất: Tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất. Việc lựa chọn thực phẩm cần chú ý đảm bảo có chứa các vi chất thiết yếu như kẽm, canxi, vitamin A, nhóm vitamin B, D. Người nội trợ, người chăm sóc trẻ nên lựa chọn những thực phẩm tươi ngon, an toàn, không nhiễm hóa chất. Với thực phẩm chưa được chế biến ngay cần chú ý bảo quản không để mất các dưỡng chất, đảm bảo độ tươi ngon khi chế biến. Ngoài ra, cần cho trẻ trong độ tuổi uống vitamin A, uống thuốc tẩy giun vào ngày Vi chất dinh dưỡng hằng năm. Phụnữ mang thai bổ sung sắt, bà mẹ sau sinh cũng cần được uống vitamin A bổ sung vi chất dinh dưỡng kịp thời.

Vi chất dinh dưỡng, tuy nhỏ nhưng có vai trò lớn trong sự phát triển cả về thể chất, trí tuệ của trẻ. Vì vậy, cần bổ sung cho trẻ ngay từ sớm, giai đoạn trong bào thai và những năm tháng đầu đời cho trẻ.

Tác giả: Ngọc Tú

Khoa Truyềnthông giáo dục sức khỏe