Viêm gan B (HBV) và viêm gan C (HCV) là những bệnh truyền nhiễm thầm lặng, nhưng rất nguy hiểm,  do hai loại virus viêm gan khác nhau gây nên. Bệnh cũng có thể tự khỏi, cũng có thể dẫn đến xơ gan,ung thư gan và tử vong. Vậy hai căn bệnh này giống khác nhau như thế nào? bệnh nào nguy hiểm hơn?Để biết được, chúng ta cần phải tìm hiểu các khía cạnh khác nhau của từng bênh.

1. Giống nhau

Phương thức V lây truyền: VHBV và HCV V có con đường V lây truyền giống nhau. Lây nhiễm qua các con đường chính đó là:

· Truyền máu

· Sử dụng chung bơm kim tiêm/dụng cụ cá nhân có dính máu người bệnh

· Từ mẹ sang con

· Quan hệ tình dục không an toàn

HBV và HCV đều có thể xảy ra nhiễm chéo và đồng nhiễm, khi có đồng nhiễm thì làm gia tăng mức độ tổn thương gan, tỉ lệ tử vong sẽ cao hơn.

Triệu chứng bệnh: Triệu chứng lâm sàng của HBV và HCV giống nhau, đa phần không có triệu chứng gì rõ ràng, chỉ một số ít bệnh nhân có mộtsố biểu hiện như mệt mỏi, chán ăn, vàng da, cảm thấy giống như bị cúm. 

Sự tiến triển của bệnh:  HBV và HCV đều có thể tiến triển sang giai đoạn mãn tính, xơ gan và ung thư gan.

2. Sự khác nhau

Đặc điểm vi rút và thành phân kháng nguyên, kháng thể: Bộ gen HBV là phân tử DNA, bộ gen của HCV là phân tử RNA. HBV có các loại kháng nguyên là: HBsAg, HBeAg, HBcAg; tương ứng với các loại kháng thể là: Anti HBs, Anti HBeAg, Anti HBc. Còn HCV không có kháng nguyên,chỉ có 01 loại kháng thể duy nhất là Anti HCV. Sau khi mắc bệnh cũng như khi khỏi bệnh thì Anti HCV sẽ dương tính suốt đời.

Phương thức lây truyền: Mặc dù giống nhau về các đường lây truyền, song HBV có tỷ lệ lây truyền cao là lây từ mẹ sang con. HCV có tỷ lệ lây truyền cao là lây qua đường máu,nhất là tiêm chích.

Triệu chứng và tiến triển/biến chứng của bệnh: Tỷ lệ HCV không có triệu chứng lâm sàng cao hơn HBV hay triệu chứng lâm sàng của HCV thầm lặng hơn HBV.

Tuy nhiên tỉ lệ biến chứng của HCV cao hơn so với HBV, 85% các trường hợp HCV sẽ tiến triển thành mãn tính (tỷ lệ này ở những bệnh nhân HBV là người lớn là 10%). Như vậy nhiễm HCV mà không được chẩn đoán, điều trị sớm thì sẽ có tiến triển nhanh hơn và xấu hơn HBV.

Vắc-xin phòng bệnh: HBV hiện đã có vắc xin phòng bệnh và được sử dụng rộng rãi; còn HCV hiện nay vẫn chưa có vắc xin phòng. Nguyên nhân là do HCV là một loại virus “Sừng sỏ, ranh ma”, qua mỗi lần nhân lên nó có thể biến đổi đặc tính di truyền để thoát khỏi “Tầm mắt”của hệ miễn dịch; nênrất khó khăn trong việc sản xuất vắc xin phòng bệnh. Tuy nhiên, các nhà khoa học vẫn đang tiếp tục nghiên cứu để tìm ra loại vắc xin an toàn và hiệu quả, hứa hẹn một tương lai không xa, vắc-xin viêm gan C sẽ ra đời.

Điều trị bệnh: HCV hiện đã có thuốc chữa khỏi hoàn toàn còn HBV thì chưa.Thời gian điều trị kéo dài từ 3-6 tháng, tùy từng thể virus. Còn với HBV, khi bệnh đã tiến triển sang giai đoạn mãn tính thì người bệnh sẽ sống chung với virus suốt đời. Hiện nay có rất nhiều nhóm thuốc được sản xuất điều trị HBV.Tuy nhiên các loại thuốc này không tiêu diệt được hết HBV mà chỉ chỉ có thể làm chúng không thể nhân bản. Nói cách khác, không thể loại bỏ hoàn toàn HBV rakhỏi cơ thể mà chỉ làm cho HBV “Ngủ yên”.Nguyên nhân không điều trị khỏi được bệnh là do HBV ngủ ở trong tế bào gan dưới dạng cccDNA(covalently-close circular); mà các thuốc điềutrị hiện nay không thể ngấm vào trong tế bào gan để tiêu diệt HBV được. Các nhà khoa học đang nghiên cứu các thuốc có thể ngấm vào trong tế bào gan để tiêu diệt sạch HBV.

Chi phí điều trị: Kể cả xét nghiệm theo dõi, chẩn đoán thì chi phí điều trị HBV hiện nay khoảng 30-50 triệu đồng/năm, nhưng nếu chuyển sang xơ gan, ung thư gan thì chi phí tốn hơn rất nhiều. Ví dụ chi phí cho các kỹ thuật điều trị như: nút mạch gan, ghép gan. v.v… thì sẽ lên đến hàng trăm triệu đồng mà sớm muộn bệnh nhân vẫn tử vong. Còn chi phí điều trị HCV chủ yếu là dùng thuốc uống, nếu phác đồ điều trị 3 tháng chỉ hết khảng 30-40 triệu đồng là khỏi hoàn toàn.

Tóm tại HBV và HCV về mỗi khía cạnh lại có những đặc tính riêng, chính vì vậy mà không thể so sánh chính xác xem căn bệnh nào là nguy hiểm hơn. Điều quan trọng ở mỗi người là cần trang bị những kiến thức để phòng tránh 2 căn bệnh nguy hiểm này; cần phải đi khám sức khỏe định kỳ hàng năm để phát hiện bệnh sớm.

                                                                    BS. Nguyễn Thái Hồng